Köşe Yazısı: Oyuncular için Netbooklar
Gerçekçi düşünmek mi yoksa hayal kurmak mı?
Bundan sadece bir yıl önce Asus Eee PC ile notebook dünyasında yeni bir akım başlattı. Geriye baktığımızda aslında ekonomik kriz zamanlarında bu tür ürünlerin müşteri ve üreticiler için düşük maliyetleri ile kurtarıcı olduklarını görüyoruz. Şimdi ise netbooklar olmadan bir hayat düşünmek neredeyse imkansız. Ama, bilgisayar oyunlarında ne kadar başarılılar?
Kim buldu?
Genel kanı Asus'un Eee PC ile ilk netbook kategorisini yarattığından yana. Tüm şüphelerden uzak bir şekilde kesin olan nokta Tayvanlı üreticinin mini-notebookların başarısında bir çığır açıcı olduğı. "Psion" adı ile az bilinen bir firma yıllar önce bazı ürünlerini "netbook" olarak tanıtmış ve bu yüzden de çeşitli davalar açılmış, bunlarda gündeme gelmişti. Halen konu ile ilgili varılan kesin bir karar yok.
Klasik notebooklarla aradaki kesin fark ekran boyutunda. Kural olarak 10inçe kadar olan ekrana sahip modeller netbook olarak kabul edilirken, subnotebooklarda bu 12 inç olarak bilinmekte. Ama bu çizgiler gün geçtikçe kaybolmakta. Örneğin bazı üreticiler 12 inç boyutlarında netbooklar üretmekte. Gelişen donanım teknolojisi ise mini-notebooklar için performans artışında yeni bir ümit.
Atom gücü revaçta
Eğer mevcut netbookların özelliklerini inceleyecek olursanız, Intelin kullanılan işlemcilerde tek söz sahibi olduğunu görüceksiniz. İlk çıkan netbook modellerinin "egzotik" VIA çiplerle donatıldığını gören Intel, mini-notebookların potansiyelini görip, küçük, enerji tasarruflu Atom-CPU'sunu geliştirdi. Bu çiple beraber netbookların başarısının önünde hiçbir şey duramadı.
Şu anda Atom N280 çipi 1.66 GHz hızına ve 512KB'lik L2 cache'ye sahip ve çoğu cihazda kullanılmakta. Intel GMA 950 grafik çip setide grafik işlemlerini yerine getirmekte. Bu durum tabi oyuncuların yüzünde ironik bir gülümsemeye sebep olabilir. Ama 2001-2002 senesine geri dönüp, Windows XP'nin çıktığı yıllara bakalım. Henüz mobil Pentium IV'nin yeni çıktığı zamanlar. Soru ise şu, mevcut netbooklarda hangi oyunlar oynanabilir? Cevap aslında basit, kimisine göre tatmin edici olmasada: 7 yıl önce diğer mobil bilgisayarlarda hangi oyunlar oynanabiliyorsa..
Geçmişteki gibi oyunculuk?
İlk Windows XP sisteminizde hangi oyunlarla geceleri geçirdiğinizi hatırlıyor musunuz? Belki bu isimler tanıdık gelebilir : Diablo 2, Warcraft 3, Need for Speed Hot Pursuit 2, Counterstrike, Quake 3 Arena, Unreal Tournament. Tanıdık gelen var mı? Bunların arasındaki bazı oyunlar halen günümüz oyuncularını heyecanlandırabilecek türden.
Atom N280 sistem üzerindeki pratik test yüksek beklentilerin hemen kaybolmasına sebep oluyor. 3D'ye dayalı oyunlar Warcraf3, Diablo 2 veya Sim City 3000 halen akıcı şekilde oynanabilmekte, ama shooter türü oyunlar ancak minimum detay ve çözünürlükte oynanabilir. Need for Speed - Hot Pursuit 2 yaklaşık 30 fps ile minimum grafik özelliklerinde oynanabilmekte.
Mevcut oyunlarda da durum pek parlak değil. Örneğin online yarış oyunu Trackmania Nations. 7-27fpslik performans test ortamımızda sağlanabilmekte. Tabi gözle görülür takılmalarla beraber. Bunun yanında testimize Counterstrike 1.6 ile devam ediyoruz. Frame Rate 15-30 fps dolaylarında kalıyor ama ancak 640x480 çözünürlükte. Ama tabi bu sizi mücadeleden alı koymuyor. Sunulan performansın fazla kalabalık olmayan ortamlarda yeterli olduğunu söyleyebiliriz.
It’s all about WoW
Oyun dünyasının tartıştığı merkezi bir soru var. World of Warcraft netbooklar da oynanabilecek mi? Günümüzde çoğu online oyun sistem gereksinimini minimumlarda tutsada, bu soru adil bir soru. Çünkü WoW içersinde oyuncunun tamamlaması gereken bazı performans gerektiren görevler mevcut. Bunu söyledikten hemen sonra karakterimizi Nortshire vadisinde bulduk.
Test sistemimizin performansı tatmin ediciden düşük çıktı. Ortmanlar boyunca 0-17 fps aralığı değerler elde ettiysekte, ortamlar değiştikte 30-45 fps arası değerler elde etmek mümkün. Genel olarak bu değerler performans gerektirmeyen aksiyonlarda bulunmak için yeterli. Ama özel efektler devreye girdiğinde bu değerler elbetteki düşüyor. Yinede bu oyuncuya bağlı bir durum.
Performansı Yükseltin!!
Overlocker topluluğu performans artışı için çeşitli methodlar tavsiye etmekte. Ama bu noktada dikkatli olmak gerek. Çünkü netbooklar overlock işleminden kaynaklanan aşırı sıcaklıı kaldıramayabilirler. Sıvı nitrojen ile bunun sorun olmayacağını söyleyebilirsiniz. Intel Atom N270 işlemcili MSI Wind U100 ile denenen overclock ile 2.385 GHz hıza ulaşıldı. Öte yandan Asus kendi araçları ile 1.75 GHz saat hızına ulaşılmasını mümkün kılıyor.
Onboard grafik çipi Intel GMA 950 aynı zamanda 166 MHz hızında çalıştığı için rezerve kaynaklara sahip. GMABooster adındaki ücretsiz araç ile saat hızının tekrar 400MHz'ye çıkarılması mümkün. Bu işlemin yinede çok fazla bir etkisi olduğu söylenemez. Test cihazımıda uyguladığımızda WoW esnasında 11-18 fps değerlerine eriştik. En azından sınırlıda olsa gözle görülür bir performans elde etmeniz mümkün.
Diğer bir alternatif ise üreticilerin cihazları doldurmuş olduğu gereksiz servis ve programlarda kurtulmak. Yinede bu yöntemde fazla bir fps artışı sağlamamakta.
Oyuncular ve diğerleri için netbooklar...
Peki pazarda ne tür netbook ve oyun oynamaya müsait mini-notebooklar olmalı? Testlerde görüldüğü gibi Atom işlemci ve GMA 950 grafik çözümü ile oyun oynamaya yönelik bir mini notebook yada netbook üretmek imkansız.Intel platformunun dışında diğer üreticilerin sunduğu ortamlarda mevcut. Yeni HP Pavilion dv2 örnek olarak gösterilebilir. AmD Neo işlemci ve Radeon Xpress X1270 (Wow - 17-29 fps aralığında minimum detaylarda) ile 12 inçlik ekran yaklaşık 1.6 kg ağırlığında ama netbook kategorisinin üzerinde yer almakta. 600 Euroluk fiyatıda bunun göstergesi.
Şu anda en etkili Mini-Notebook olma özelliğini Asus N10J taşımakta. 10.2 inçik LED ekranı ile klasik netbook formatında, Geforce 9300M GS ve Intel Atom N270 CPU kombinasyonu sayesinde oyun oynanabilir bir konuma geliyor. Kullanıcı yorumlarıda bu yönde. WoW oynanabilir detaylarda çalıştırılabilir. Yinede halen ucuz başlangıç seviyesindeki multimedia laptoplardan geri kalan bir performansa sahip. Şu anda ancak 13 inçten itibaren yeterli oyun performansından bahsedilebilir. LG P310 modelinde kullanılan Nvifdia Geforce 9600M GT grafik kartı bunun bir göstergesi.
Sonuç
Netbook ve oyunculuk birbiriyle uyuşmayan iki terim. Ama tabi "oyunculuk" kişisel seçimlere göre değişen bir şey. Yazmızda da bahsettiğimiz gibi Windows XP'nin çıktığı zamanlarda piyasaya gürülen oyunlar en azından düşük grafik ayarlarında oynanabilir. günümüz oyunları ise mini bilgisayarlar için biraz fazla kaçmakta. Eğer amacınız oyun oynamaksa biraz daha pahalı olan ucuz multimedia notebooklarada göz atabilitsiniz. Diğer bir seçenekte yeni nesil teknolojileri beklemek. Nvidia'nin ION platformu bunlardan birisi. Yinede o zaman kadar sunulan işlemcilerin daha güçlenmesi gerekli.
İp Ucu : Netbook performansı için yardımcı olabilecek araçlar
- Notebook hardware Control: Gelişmiş ayarları gerçekleştirmenizi sağlar
- GMABooster: GMA 950 ile basit overlocking olanaği
- PC Decraprifier: Gereksiz program ve servisleri kaldırır
- A1ctl veya Eeectl: Acer ve Asus netbooklarda gelişmiş seçeneklerin düzenlenmesini sağlar
